Werkdruk het hoogst binnen het onderwijs: tijd voor keuzes
Steeds meer medewerkers bezwijken onder de druk en vallen uit met burn-outklachten. Onderwijs is koploper op het gebied van werkdruk. In 2018 rapporteerde maar liefst 23% burn-out gerelateerde klachten (Hooftman et al., 2019). In het HBO is het sinds 1 april 2019 verplicht om een beleid tegen werkdruk op te stellen. Heb je dit nog niet gedaan? Hieronder licht ik twee belangrijke punten uit het nieuwe verplichte werkdrukbeleid toe om je op weg te helpen.


Begin met startende leraren
Kijken we naar de werkdruk binnen het onderwijs, dan blijkt dat deze vooral voor startende leraren hoog ligt. Het is vaak een hele omschakeling om ‘vanuit de praktijk’ ineens voor de klas te staan. Door de sterke interne drive om echt wat te betekenen voor de studenten, werken ze vaak avonden en weekenden door om alles alsnog op tijd af te krijgen. Gevolg? Vermoeidheid, verminderde eigenwaarde en soms zelfs afstomping van diezelfde interne drijfveren. Nieuw idee? In plaats van startende leraren direct zelfstandig voor de klas te plaatsen in een onderwijsomgeving die hen niet eigen is, laat je hen eerst eens kritisch naar dit onderwijssysteem kijken. Nieuwe leraren hebben nog een frisse blik en kunnen daarmee gemakkelijker mogelijkheden tot innovatie aanduiden.
Dus concreet. Zet niet gelijk de startende leraren voor de klas, maar laat ze een tiental dagen meekijken met verschillende lessen, leraren en kwaliteitsprocedures. De manier voor hen om inzicht te krijgen in het reilen en zeilen van het onderwijs. Tevens kan deze frisse blik ook een hoop opleveren voor de ervaren leraren. Na deze tiental dagen krijgt de beginnende leraar een opdracht: ‘Maak het onderwijs leuker, beter of efficiënter middels een kortdurend project’. Hoe dit tot een succes te maken? Bekijk het ‘lost in space’ programma van Ricardo Semler.
Slimmer organiseren
Binnen het onderwijs moeten er keuzes gemaakt worden. Dit is niet eenvoudig, want je wilt overal goed op scoren. Maar als de situatie spannend wordt, wat is dan leidend? Kies je voor innovatie, kwaliteit of efficiëntie?
Innovatie: maximaal aansluiten bij een maatschappij die steeds sneller veranderd.
Kwaliteit: prestigieuze prijzen en een goede accreditatie.
Efficiëntie: niet onderuit gaan omdat er steeds minder leerlingen zijn.
Welke keuze wordt leidend? Kies je niet dan kunnen dit de gevolgen zijn.
Ik deel een nieuw idee met je waarmee je onzinnige taken schrapt, zodat er meer tijd ontstaat om nieuwe ontwikkelingen toe te voegen of kwaliteitsslagen te maken. Namelijk: laat professionals onderzoeken welke taken zinvol en welke zinloos zijn. In de waan van de dag is er vaak geen tijd om te bezinnen en te overdenken of de taken die werknemers doen nog wel bijdragen aan het doel van de organisatie. Hoe vreemd is het dan ook dat professionals in hun ogen steeds meer moeten doen, terwijl er niks van het takenpakket afgaat? Niet gek dat de werkdruk in het onderwijs zo hoog ligt. Het wordt dus tijd voor keuzes en het actief schrappen van onzinnige taken. Benieuwd hoe dit moet? Momenteel testen wij onze Smart Work workshop in samenwerking met de HAN, dus hierover binnenkort meer!
Beleid om werkdruk in het onderwijs tegen te gaan
Zoals Loesje pakkend omschreef ‘van gelukkige leraren leer je de mooiste dingen’. Met een goed beleid om werkdruk tegen te gaan is een goede eerste stap gezet. Werkdruk is namelijk niet alleen gerelateerd aan een verminderde tevredenheid bij medewerkers, maar leidt ook nog eens tot een verminderde prestatie van leerlingen (Betoret; Jepson & Forrest, 2006).