Creëer meer vertrouwen binnen je organisatie door te luisteren

Vertrouwen vs controle

Een goede samenwerking is gebaseerd op vertrouwen in plaats van op controle. Micromanagement maakt medewerkers onzeker en het beperkt hun creativiteit. Daarnaast zorgt het voor een sfeer van wantrouwen. Ook dit draagt niet bij aan de productiviteit. Vertrouwen daarentegen vergroot eigenaarschap en zorgt voor proactieve medewerkers. Is binnen jouw organisatie samenwerking gebaseerd op controle? Wat kun je dan doen om  toe te werken naar een open en constructieve sfeer op kantoor? Hoe kun je vertrouwen opbouwen? Ik geef je enkele handige handvatten.

Luisteren zorgt voor vertrouwen

Een essentieel onderdeel van vertrouwen opbouwen met je medewerkers is: luisteren. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, want wat betekent het om écht te luisteren? We kunnen verschillende niveau ’s van luisteren onderscheiden:

1. Negeren
2. Alsof luisteren
3. Selectief luisteren
4. Aandachtig luisteren
5. Empathisch luisteren

De eerste drie niveaus doen afbreuk aan het vertrouwen, de laatste twee niveaus vergroten het vertrouwen. Het is niet zo dat de eerste drie niveaus nooit gebruikt mogen worden. Het gaat erom dat je ze op de juiste momenten inzet. Zo werkt negeren heel goed als je aan het werk bent en je je wilt focussen: dan kan het heel slim zijn om het gesprek van twee anderen even te negeren. Het “net doen alsof je luistert” kan soms bij kinderen die in een fase van alles herhalen zitten prima werken. En het selectief luisteren is heel effectief als je een debat wilt winnen: je selecteert slechts enkele woorden uit een verhaal en maakt daar je eigen punt op.

Om vertrouwen op te bouwen met je medewerkers wil je daadwerkelijk luisteren, met de volle aandacht en oprechte interesse in wat iemand te vertellen heeft. Ook als zijn of haar perceptie wellicht initieel afwijkt van je eigen perceptie. De mooiste vorm hiervan is empathisch luisteren.

Empathisch luisteren

Om uit te leggen wat empathisch luisteren inhoud, nemen we een kijkje in een andere taal. Het Chinese teken voor luisteren geeft een prachtige uitleg. Naast het symbool voor ‘Oren’ staan er nog vier symbolen in het Chinese teken voor luisteren.

1. Mind – denken: Zo kun je interpreteren wat je hoort.
2. Ogen – kijken: Wat zie ik op het gezicht van de ander? Welke lichaamshouding neemt iemand aan? Welke gebaren worden er met de handen gemaakt? Is dat allemaal in lijn met wat je hoort, of vind je zo misschien extra informatie?
3. Onverdeelde aandacht – focussen: Dit betekent dat je er met de volle aandacht bij bent.
4. Hart – voelen: Dit klinkt misschien wat gek of zweverig, maar we zijn als sociale wezens heel goed in staat om te voelen wat een ander voelt.

Als je al deze elementen inzet terwijl je luistert, en vervolgens ook probeert geen ongevraagd advies te geven, wat vaker een stilte te laten vallen en vooral open vragen te stellen, dan ontstaan de mooiste gesprekken. En waarom zou je dit willen? Om een band op te bouwen met je medewerkers, om vertrouwen te vergroten en om zo optimaal samen te kunnen werken. Het vergroot je eigen werkplezier, dat van je medewerker én het verbetert de productiviteit.

Ontwikkelen van empathisch luisteren

Empathisch luisteren is niet iets wat iedereen ‘van nature doet’. Hoewel we als mens allemaal kunnen denken, doen en voelen, is bij veel mensen in onze huidige samenleving het denken en doen meer ontwikkeld dan het voelen. Het goede nieuws is, ook het voelen, de emotionele dimensie, kun je ontwikkelen. De ideale leidinggevende werkt vanuit hoofd, hart en buik. Een balans tussen denken, voelen en doen creëert de optimale samenwerking, betrokken medewerkers, een open cultuur en samenwerking op basis van vertrouwen. Het delen van emoties werkt verbindend. En als we iets nodig hebben om succesvol samen te werken, dan is het wel verbinding, en zeker in deze “Corona” periode.

Nieuwsgierig hoe je als bedrijf deze cultuur kan creëren en hoe je leidinggevenden deze emotionele dimensie kunnen ontwikkelen? Vanuit Adaptics hebben we programma’s die hier aan bijdragen.