Leiderschap: wat is dat eigenlijk?

Leiderschap in ontwikkeling

De meeste leidinggevenden in Nederland zijn binnen een organisatie doorgegroeid van een operationele rol naar de functie leidinggevende. Want: “Je bent zo goed in je werk, dan kun je ook de afdeling wel managen.” Op zich geen gekke gedachte. Alleen zijn de verwachtingen rondom een leidinggevende de laatste jaren anders geworden. Er wordt meer van hem of haar verwacht. Het gevolg: er bestaat nu een duidelijk verschil tussen de rol van manager en leidinggevende. Om het samen te vatten in de woorden van Peter F. Drucker:

Beide rollen heb je nodig binnen een organisatie. Onderstaand lees je wat van beide rollen wordt verwacht.

Rol van de manager

De manager is gefocust op het verbeteren en optimaliseren van output. Denk aan:

• Het nemen van besluiten op basis van de best beschikbare informatie
• Het verbeteren van een proces
• Klantrelaties managen

Hierbij gaat het er bij managen vooral om dat werkzaamheden goed worden uitgevoerd. Vaak worden er instructies gegeven die betrekking hebben op de korte termijn. Kenmerkend voor managen is dat er enkel rekening wordt gehouden met de output, niet met de mensen binnen de organisatie.

Rol van de leider

Een leider stelt daarentegen de ontwikkeling van de mens centraal. Daarnaast ligt er meer een focus op de lange termijn. Een leider staat bekend om voorbeeldgedrag en inspiratie en volgt vaak het hart en minder de ratio. Voor een leidinggevende is het belangrijk om te kunnen schakelen tussen de twee rollen. Procesoptimalisatie door te managen én mensoptimalisatie door leiding te geven. Het is mogelijk om de eigenschappen van de manager én de leidinggevenden binnen één persoon vinden.

Nieuw soort leider

De afgelopen jaren is de behoefte naar een nieuw soort leider ontstaan. Namelijk naar vitale leiders. Dat betekent: leidinggevenden die ondersteunen en coachen, in plaats van sturen. Vitale leiders focussen zich meer op verbinding en vertrouwen. Zij dienen hiervoor gebruik te maken van hun soft skills en moeten met medewerkers in gesprek over vitaliteit. Dit wordt makkelijker wanneer zij zelf vitaal zijn. Want dan stimuleert een leider ook de medewerkers om energiek, gemotiveerd en veerkrachtig in het leven te staan. Leiderschapsstijl is namelijk bepalend voor de vitaliteit van medewerkers (Schaufeli, 2015). Wanneer een leidinggevende medewerkers stuurt op persoonlijke ontwikkeling, zorgt dit ervoor dat medewerkers met tegenslag om kunnen gaan, vitaler worden en optimaal presteren.